Aile planlaması
Bir çiftin istediği dönemde ve sayıda, sağlıklı çocuğa sahip olmasına aile planlaması ve istenmeyen gebeliklerin önlenmesine kontrasepsiyon denir. Aile planlaması, çocuk sayısını kısıtlama anlamına gelmez. Aile planlamasının esas amacı, çiftlerin bakabileceği kadar çocuk yapmasını sağlamak, gebelik aralıklarının sağlıklı olarak verilmesini sağlamaktır.
Aile planlamasının annenin sağlığına faydaları:
- Sık aralıklar ile fazla sayıda hamile kalınmasını önlemek,
- Sık aralıklarla yapılan doğum kaynaklı olarak meydana gelen hastalıkların önüne geçer.
- Zor doğum kaynaklı riskleri azaltır.
- Kadının erken yaştaki ya da geç yaştaki doğumlarını engeller.
- Beklenmeyen gebeliklerin önüne geçilmesini sağlayarak, düşüle sonuçlanan gebeliklerin önüne geçer.
- Annenin psikolojisi korunur.
- Anne ölümleri aile planlanması sayesinde engellenmiş olur.
Doğal Yöntemler
- 1-Cinsel Abstinens: yumurtlama zamanı cinsel birliktelikten kaçınmak
- 2-Koitus İnterraptus (Geri çekilme): Penisin boşalmadan önce vajenden çıkarılması.
Bariyer Yöntemler
Bariyer yöntemlerin en önemli avantajları kontrasepsiyon sağlamalarının yanısıra, HIV dahil cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve bunlara bağlı gelişebilecek kanser ve kısırlıktan da koruma sağlamasıdır.
- 1-Kondom
- 2-Diyafram
- 3-Servikal Başlık
- 4-Spermisid
- 5-Sünger
Rahim içi Araçlar
Gebe olmadığından emin olunan bir kadına her zaman takılabilir. Vajinal doğum, sezaryen veya 1. veya 2. trimester düşüklerinden hemen sonra RİA takılabilir. RİA’ların daha kolay takılabilmesi (servikal açıklık ve yumuşama) ve hastanın da gebe olmadığının göstergesi olması nedeniyle en uygun zaman menstrüasyon dönemi veya hemen sonrasıdır.
Hormonal Yöntemler
- 1.Doğum kontrol hapları
- 2.Hormon iğneleri
- 3.Ciltaltı implantlar
- 4.Vajinal halkalar
Operasyonlar
1.Tüplerin Bağlanması: Kadınlarda yumurtanın geçtiği rahim kanallarının kapatılması ya da bağlanması işlemidir. Genellikle laparoskopi ile yapılan küçük bir ameliyat gerektirir. Böylece sperm ve yumurtanın karşılaşması engellenir.
2.Vazektomi (erkekte sperm kanallarının bağlanması): erkeklerin testislerinde depoladıkları sperm hücrelerinin, cerrahi müdahalelerle kalıcı olarak geçişlerinin engellenmesi işlemidir.
Bunlardan en uygun yöntemin hangisi olduğu yapılan test, tahlil ve muayenelerle doktor önerisiyle belirlenmektedir. Zira her korunma yöntemi her çift için uygun olmayabilmektedir.
